TWIJFEL AAN TE BEVELEN?
De laatste maanden is er een toenemende discussie over twijfel. deze wordt o.a. in het Nederlands Dagblad gevoerd. Het is iets dat bijna ieder mens raakt. Het is ook goed en nodig om daarover met elkaar te spreken om elkaar op te bouwen in een leven met Christus. Vanuit de discussie en gesprekken in de gemeente ben ik teruggegaan naar wat de Geest ons leert in de Bijbel, het Woord van God. Om elkaar vanuit het Woord te helpen bij het leven met en uit Christus. Het is goed om de werkelijkheid van de twijfel niet te ontkennen maar juist aan te spreken. Dat zie je bijvoorbeeld ook in de Dordtse Leerregels hoofdstuk 5,11. Nadat ik dat hier uitgeschreven heb, volgt de preek zoals ik die 12 mei 2013 in de Gereformeerde kerk van Dronten-Noord en Dronten-Zuid gehouden heb.
Dordtse Leerregels 5,11: "Intussen getuigt de Schrift dat de gelovigen in dit leven tegen allerlei zondige twijfel te strijden hebben en in zware aanvechting dit volle geloofsvertrouwen en deze zekerheid van de volharding niet altijd voelen. Maar God, de vader van alle vertroosting, laat hen niet boven vermogen verzocht worden, want Hij zal met de verzoeking ook voor de uitkomst zorgen en Hij maakt door de Heilige Geest hen weer zeker van de volharding."
ORDE VAN DIENST
Votum
Vrede-zegengroet
Psalm 73:1,5,6
Lezing van Gods wet
Gez 144:4-7
Schriftlezing: Judas
Gebed
Collecte
Gez 174
Tekst: Judas 22
Verkondiging van het evangelie
Psalm 42;1,2,3
Dankgebed
Psalm 43;3,5
Zegen
Geliefde gemeente van onze Here Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes
Ik ga jullie een heel persoonlijk vraag stellen: Twijfel jij wel eens? Niet alleen maar in het algemeen maar: Twijfel jij wel eens aan het bestaan van God? Twijfel jij wel eens aan Christus of Hij echt bestaan heeft? Of Hij echt voor jouw zonden geleden heeft? Twijfel jij wel eens over een leven na de dood? Vraag je je wel eens af of er wel echt een hemel is en of er wel echt een nieuwe hemel of aarde komt? Twijfel je wel eens aan de Bijbel of dat echt het Woord van God is? Vraag je je wel eens af of de HERE echt die goede God is als je er op let wat er in deze wereld gebeurt? Twijfel je wel eens aan je geloof in de HERE?
Ik weet zeker dat er heel wat onder ons zijn die op een of meer van deze vragen ja zullen zeggen. Alleen praten we daar wel eens over? Of vinden we dat te persoonlijk? Zijn we bang voor de reacties van anderen om ons heen?
Hoe ga jij om met iemand die met jou over zijn twijfels praat? Ga je daar keihard tegen in? Zeg je alleen dat het zonde is en dat hij of zij zich moet bekeren? Of juist helemaal anders: zeg je dat je best mag twijfelen en dat je God dan waarschijnlijk juist beter zal leren kennen. Kunnen we elkaar twijfel en kritisch zijn tegenover God aanbevelen als we het dan maar aan God zelf voorleggen?
Het zijn belangrijke vragen voor ons geloofsleven, voor ons leven heel persoonlijk met de HERE. Het zijn ook belangrijke vragen als we nadenken over het omzien naar elkaar. Dan bedoel ik dat nu ook in de breedste zin van het woord. Niet alleen hoe ouderlingen en de dominee en eventueel nog de diakenen daarop moeten reageren. Nee, hoe we het echte geloofsgesprek als gemeente met elkaar voeren en daarop reageren. We luisteren naar wat de Geest ons leert in onze tekst leert als ik jullie het evangelie van Jezus Christus onder het volgende thema breng:
WEES MET ONTFERMING BEWOGEN OVER WIE TWIJFELEN
De brief van Judas. Over het algemeen een onbekende brief. Ook een brief waaruit niet vaak gepreekt wordt. Juist daarom is het goed om er samen even naar te kijken wie de schrijver van deze brief is. De schrijver van deze brief noemt zich “Judas dienaar van Jezus Christus en broer van Jakobus.”
Wie is deze Judas? Het zal duidelijk zijn dat dit niet de verrader van de Here Jezus is. Het kan ook niet de apostel Judas zijn want die was geen broer van de bekende Jakobus. Juist die verwijzing naar Jakobus maakt duidelijk dat het hier om een Jakobus gaat die de christenen in die tijd goed kennen. Dan gaat het ook niet om de apostel Jakobus want die was al snel na Jezus sterven ook zelf de martelaarsdood gestorven. Zie Handelingen 12. Het gaat hier om de Jakobus die ook een brief geschreven heeft die we in het Nieuwe Testament vinden. Deze Jakobus was het die jaren lang, nadat de apostelen de wereld waren ingegaan, de gemeente van Jeruzalem geleidt heeft. Van deze Jakobus als leider van de gemeente daar lezen we o.a. in Handelingen 15. Deze Jakobus was een broer van de Here Jezus. Judas die de breif geschreven heeft die we net gelezen hebben, is dus ook een broer van de Here Jezus. De broers van onze Verlosser wilden eerst niet in Jezus als de beloofde Redder geloven. Na de opstanding zorgt de Here Jezus er voor dat ze ook gaan geloven en dat in ieder geval Jakobus en Judas een belangrijke rol in de kerk gaan spelen.
Het is ook duidelijk dat Jakobus en Judas in hun leven sterk betrokken zijn op het joodse deel van de christelijke kerk. Ze werken vooral in Israel. Een bekende christelijke schrijver uit de 2e eeuw vertelt ons dat de familieleden van de Here Jezus vanuit de Galilese dorpen Nazaret en Kochaba het evangelie door heel Israel hebben verkondigd.
Deze Judasdies een broer van de Here Jezus is, wil juist door het geloof in Hem nu juist in alles een dienaar van de Here Jezus zijn. Hij wil zijn leven in dienst van Christus als Zijn Heer stellen en daarom in dienst van het evangelie.
Hij schrijft een brief die voor meer gemeenten bestemd is. Hij ziet hoe de kerken zich in de eerste dertig jaar na Christus ontwikkelen. Hij is daarbij betrokken en daarover bewogen. Hij ziet namelijk hoe er invloeden de kerk inkomen die voor verwarring zorgen. Die ook gevaarlijk zijn voor de gemeenten als ze echt kerk van de Here Jezus willen zijn en blijven. Daarop ga ik nu niet uitgebreid in. Maar het is wel de achtergrond van onze tekst. Judas ziet hoe er mensen in de kerk zijn die met meningen en een levensstijl komen die ingaan tegen wat de Here ons geleerd heeft. Hij ziet hoe vooral als het om de levensstijl gaat er mensen komen die zeggen dat je niet zo precies volgens Gods geboden hoeft te leven. Het mag echt wel wat losser. Je in je leven en je meningen zo strak binden aan de Bijbel is echt niet nodig.
Hoe ga je nu in de gemeente met elkaar om als dit soort invloeden de gemeente binnenkomen? Judas laat in vers 22,23 dan zien dat er drie groepen in de kerk zijn die hierdoor beïnvloed worden. Vandaag letten we op de eerste groep. De eerste groep zijn de mensen die door deze dingen aan het twijfelen worden gebracht.
Deze mensen is de leer van de Bijbel duidelijk voorgehouden. Ze hebben ook duidelijk onderwijs gekregen over wat een christelijk leven is. Maar nu komen er mensen die zeggen dat Jezus liefde is en dat je daarom niet zo gebonden bent. Nu komen er mensen die zeggen dat de Bijbel een heel mooi boek is maar dat er ook dingen instaan die je moeilijk kunt geloven en dat is ook niet nodig. Je kunt het echt wel allemaal wat op je eigen manier invullen en met al de dingen in de Bijbel wat losser omgaan. Je hoeft niet meer te geloven dan wat je kunt in de tijd en de cultuur waarin je leeft.
Mensen in de gemeente beginnen te twijfelen. Wat moet je met mensen die hun twijfel uitspreken? Moet je daar als broeder of zuster die dat hoort meteen heel fel en hart op reageren? Moet je mensen die twijfelen zo gauw mogelijk buiten de gemeente zetten? Je ziet hier dat de Heilige Geest door Judas nu heel belangrijke aanwijzingen voor de opbouw en omgang met elkaar in de gemeente geeft. Dan leert Judas ons hier: “Ontferm u over wie twijfelen”.
Wat is ontfermen of barmhartig zijn? Dat is dat je met een hart dat naar die ander uitgaat die ander zoekt en wil helpen. Let er ook op dat Judas deze opdracht aan de hele gemeente geeft. Niet alleen aan de ouderlingen en de dominee.
Ook in onze tijd komt er in en buiten de kerk heel veel op ons af. Er worden veel vragen gesteld. Er wordt veel ter discussie gesteld. De wereld om ons heen heeft zulke andere gedachten en meningen dan wat we vanuit de Bijbel leren. Ook wat je in de wereld en soms ook in eigen leven ziet gebeuren kan je tot de twijfel brengen of de HERE wel goed is. Bestaat God wel? Ook in de kerk hoor je soms geluiden die je aan het twijfelen brengen. Daar hoor je soms ook het geluid dat twijfelen eigenlijk aan te bevelen is.
Wat moet je er nu mee als je te maken krijgt met mensen in de gemeente die twijfelen en die daardoor kritiek hebben op zoveel zekerheid in de kerk? Wat moet je nu als je zelf flink bent gaan twijfelen?
Laten we eerst dan eens letten op dat woordje: “Ontferm”. Dit woord maakt in ieder geval 2 dingen duidelijk als het om twijfelen gaat. Namelijk hoe onze houding in de gemeente moet zijn tegenover broeders en zusters die deze twijfel uitspreken en of twijfelen iets is wat we moeten aanbevelen of bevorderen. Ik begin nu bij dit laatste.
a. Is twijfel aan God en aan wat de HERE zegt iets wat gewoon bij ons menselijk bestaan hoort? Iets waarvoor je ook geen vergeving hoeft te vragen? Iets waar je mee leeft, waar je ook met de HERE over praat en wat de HERE ook helemaal niet erg vindt? Waarmee je dus ook helemaal niet hoeft te zitten? Zo wordt er soms over gesproken.
Toch zien we alleen al in onze tekst dat het zo niet is. Als twijfelen gewoon bij ons leven hoort en de HERE dat prima vindt, was het niet nodig om je over wie twijfelen te ontfermen, om voor wie twijfelen barmhartig te zijn. Dat betekent namelijk dat je wie twijfelen moet opvangen en helpen met een houding van liefde.
Wat is het probleem met twijfel? Dat je niet volledig vertrouwt op God en op wat Hij gezegd heeft. De HERE die alles gemaakt heeft, die een en al trouw en liefde is, die altijd doet wat Hij gezegd heeft die vertrouw je niet voor 100%. Jij en ik als kleine mensjes denken het beter te weten dan de enige God. De HERE verdiend van ons dat volledige vertrouwen waardoor we onze zekerheid in Hem vinden en dat ook aan anderen en elkaar uitdragen.
Dat twijfel niet is wat de HERE graag in ons leven ziet, zien we heel duidelijk in het spreken van God zelf. In het Woord van God zelf.
Waar is de twijfel begonnen? In het paradijs. Toen de duivel door de slang bij Eva kwam. Zijn doel was om Eva aan het twijfelen te brengen. Om zo haar zekere liefde en verbondenheid aan de HERE losser te maken. Daarom gaat hij iets zeggen dat helemaal tegenover dat staat wat de HERE tegen Adam en Eva gezegd heeft: “Integendeel, God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad.’ Gen 3:5
Dit leidde ertoe dat wij als mensen gingen kijken of de duivel gelijk had. Met ellendige gevolgen. Met onder andere als gevolg dat de twijfel ons leven binnen kwam. Twijfel is dat we het toch beter denken te weten dan de HERE. Is gebrek aan vertrouwen en liefde voor Hem.
Je ziet dat bijvoorbeeld ook als de Here Jezus over het water loopt en Petrus in de storm over het water naar Hem toekomt. Dan ineens komt er het moment dat Petrus begint te twijfelen, niet volledig op de Here Jezus vertrouwt en daarom zakt hij het water in. Dan komt de Here Jezus reddend in actie en zegt: “‘Kleingelovige, waarom heb je getwijfeld?’ Matt 14:31
Een andere heel duidelijke aanwijzing dat de HERE de twijfel in ons leven niet wil, vind je in Jakobus 1. Het gaat daar om de wijsheid die je nodig hebt om ook juist in moeilijke omstandigheden, juist als er door de omstandigheden aan je geloof, aan je vertrouwen op de HERE getrokken wordt staande te blijven. . Om juist wanneer je beproefd wordt op de HERe te blijven bouwen. Dan lezen we in vers 5,6: “Komt een van u wijsheid tekort? Vraag God erom en hij, die aan iedereen geeft, zonder voorbehoud en zonder verwijt, zal u wijsheid geven. Vraag vol vertrouwen, zonder enige twijfel. Wie twijfelt is als een golf in zee, die door de wind heen en weer wordt bewogen.”
Twijfel is iets wat er in onze levens is en wat ons gebrek aan vertrouwen op de HERE laat zien. Het is niet iets om aan te bevelen maar om te bestrijden. Om juist in liefde elkaar te helpen om steeds weer terug te komen naar de zekerheid van het geloof, het in vertrouwen bouwen op de enige God en Redder. Twijfel is zonde waarvoor we ook vergeving nodig hebben. Zonder om nu moedeloos te worden. De HERE zegt tegen wie twijfelt niet: Jij hoort niet bij Mij, Ik wil niets van je weten. Nee, Hij wil jou en mij op het gebed juist helpen. Hij wil juist dat we elkaar daarin ook helpen. Daarom geeft de Geest ons hier de opdracht om ons “ te ontfermen over wie twijfelt.” Dat laat zien wat onze houding in de gemeente hoort te zijn tegenover wie zijn of haar twijfel uitspreekt. Daarover nu wat meer.
b. De twijfel is na de zondeval ons leven binnengekomen. Die twijfel zie je ook in je eigen hart. Die twijfel hoor je bij anderen. Dan is het zo belangrijk om elkaar daarbij te helpen. Om je niet boven anderen te verheffen alsof je zelf boven al die twijfel staat. Alsof jij of ik zoveel beter zijn en eigenlijk minachtend neerkijken op mensen die twijfelen.
Twijfelen is niet goed, twijfelen is zonde maar juist dan is het nodig om elkaar weer bij de HERE te brengen. De houding van ontferming lees je ook heel mooi in Galaten 6:1,2: “ Broeders en zusters, wanneer u merkt dat een van u een misstap heeft begaan moet u, die door de Geest geleid wordt, hem zachtmoedig weer op het rechte pad brengen. Pas op dat u ook zelf niet tot misstappen wordt verleid. Draag elkaars lasten, zo leeft u de wet van Christus na.”
Echt omzien naar elkaar betekent ook oog hebben voor wie twijfelt en die daarmee worstelt. Welke kant moet je nu uit? Het maakt je onzeker? Je hebt juist de steun van anderen zo nodig!
Niet iemand die met veroordeling begint maar juist omdat hij of zij van zichzelf geen steek beter is je in liefde wil helpen. Om je te brengen tot die zekerheid die je zoekt. Juist in de aanvechting zoek je naar wat vast en zeker is. Echte opbouw van de gemeente vraagt er om dat we in liefde ook om hen die twijfelen heen staan. Wie dat niet wil is onbarmhartig. Dat is iets wat zeker niet in de gemeente van de Here Jezus thuishoort. Luister maar: “ Onbarmhartig zal het oordeel zijn over wie geen barmhartigheid heeft bewezen; maar de barmhartigheid overwint het oordeel.” Jak 2:13
Hoe help je nu die broeder of zuster die twijfelt? Je bent met de ander bewogen maar hoe help je nu concreet?
Daarover nu nog aan het slot van deze preek.
Het is de HERE zelf die ons daarin het voorbeeld geeft. Hoe gaat Hij om met Zijn kinderen die twijfelen? Hoe wil Hij ze weer tot de zekerheid van het geloof en tot het volle vertrouwen op Hem brengen? Het antwoord is doordat de HERE onderwijs geeft en Zijn volk herinnert aan wie Hij is en wat Hij gedaan heeft en wat Hij beloofd heeft. Aan wat Hij van Zichzelf al heeft laten horen in Zijn Woord. Ik weet dat dit antwoord in onze tijd makkelijk aan de kant geschoven wordt als iets waardoor mensen weer de christelijke waarheden voorgehouden wordt die ze al kennen en dat zou niet helpen. Als we dat zeggen dan zetten we het onderwijs van God die alle wijsheid in pacht heeft aan de kant. Dus laten we op Zijn voorbeeld letten.
Ik noem drie momenten waar we de HERE zo zien werken.
1. Het volk van God is in ballingschap. Er is een nieuwe generatie die vindt dat als de HERE het volk vergeet en dat het oneerlijk van God is dat ze nu nog in ballingschap zijn. Bestaat Hij wel en is Hij wel zo machtig als Hij gezegd heeft? Ze twijfelen er aan of de HERE wel goed is en of Hij echt wel zo machtig is dat Hij kan doen wat Hij wil. Let dan eens op de reactie van de HERE:
“ Kijk omhoog: wie heeft dit alles geschapen? Hij laat het leger sterren voltallig uitrukken, hij roept ze bij hun naam, een voor een; door zijn kracht en onmetelijke grootheid ontbreekt er niet één. Jakob, waarom zeg je – Israël, waarom beweer je: ‘Mijn weg blijft voor de HEER verborgen, mijn God heeft geen oog voor mijn recht’? Weet je het niet? Heb je het niet gehoord? Een eeuwige God is de HEER, Schepper van de einden der aarde.” Jes 40:25-28
De HERE wijst terug naar wat Zijn volk al kon weten over Zijn grootheid.
2. Je ziet dit ook bij Job. Wat moet Job door een diep dal. Als je daaraan denkt kun je je voorstellen dat Job nadat hij eerst in diep vertrouwen op de HERE alles droeg toch tot twijfel komt. Tot kritiek op de HERE. Wat is dan het antwoord van de Here God op Job’s twijfel aan Hem? Dan antwoordt de HERE juist door op Zijn grootheid te wijzen. Job jij kunt je helemaal aan Mij toevertrouwen, leg je twijfel en kritiek daarom toch weg. Geloof me op Mijn Woord. Dat indrukwekkende antwoord van de HERE lees je in Job 38-41. Ik geef nu het begin van dat antwoord weer en een stukje van de uiteindelijke reactie van Job:
“Wie is het die mijn besluit bedekt onder woorden vol onverstand? Sta op, Job, wapen je; ik zal je ondervragen, zeg mij wat je weet. Waar was jij toen ik de aarde grondvestte? Vertel het me, als je zoveel weet. Wie stelde haar grenzen vast? Jij weet dat toch? Wie strekte het meetlint over haar uit?” 38:2-5
Nu antwoordde Job de HEER: ‘Ik weet dat niets buiten uw macht ligt en geen enkel plan voor u onuitvoerbaar is. Wie was ik dat ik, door mijn onverstand, uw besluit wilde toedekken?
Werkelijk, ik sprak zonder enig begrip, over wonderen, te groot voor mij om te bevatten. Daarom herroep ik mijn woorden en buig ik mij, zoals ik hier zit in het stof en het vuil.’ 42:1-3,6 let erop dat Job dit antwoord geeft terwijl nog midden in de ellende leeft.
De HERE laat weer zien wie Hij is om juist Zijn kind weer te leren om niet te twijfelen maar te vertrouwen.
3. Het laatste voorbeeld is hoe de Here Jezus omgaat met Zijn leerlingen die twijfelen aan Zijn opstanding uit de dood.
“Hij zei tegen hen: ‘Toen ik nog bij jullie was, heb ik tegen jullie gezegd dat alles wat in de Wet van Mozes, bij de Profeten en in de Psalmen over mij geschreven staat in vervulling moest gaan.’ Daarop maakte hij hun verstand ontvankelijk voor het begrijpen van de Schriften. Hij zei tegen hen: ‘Er staat geschreven dat de messias zal lijden en sterven, maar dat hij op de derde dag zal opstaan uit de dood, en dat in zijn naam alle volken opgeroepen zullen worden om tot inkeer te komen, opdat hun zonden worden vergeven. Jullie zullen hiervan getuigenis afleggen, te beginnen in Jeruzalem. Lukas 24:44-48
De Here Jezus wijst uiteindelijk voor de zekerheid van je geloof terug naar de Bijbel! Naar het Woord van God, naar het Woord van Hemzelf. Daar vind je hoe de HERE echt is, wat Hij doet, gedaan heeft en gaat doen. Zo is de HERE zelfs nog groter maar nooit anders!
We mogen elkaar steeds weer het zekere en duidelijke Woord van God voorhouden!
Daarbij moet ik nu nog een ding zeggen. Want het is niet zo dat als we elkaar maar goed genoeg de Bijbel voorhouden de twijfel vanzelf overgaat. Daarbij is heel belangrijk en onmisbaar het gebed voor elkaar! Het gebed om de Heilige Geest die ons laat zien hoe waar de woorden van God zijn. Die ons om het offer van Christus voor onze zonden wil leren om te bouwen en vertrouwen op de woorden van God en zo op Hemzelf. Ook als je bij jezelf de twijfel voelt, is het zo belangrijk om hierom te bidden en ook echt je zekerheid te zoeken bij de HERE die je vanuit de Bijbel laat zien wie Hij echt is. Dan is er bij Gods kinderen een worsteling maar mag je weten als je in je gebed tot Hem gaat Hij je steeds weer de zekerheid van Hem als je God, je Vader en je Verlosser wil geven! De HERE kijkt om het werk van de Here Jezus dan vol ontferming op je neer. Vertrouw je zo aan Hem toe. Laten we dat samen doen. Dan leren we de HERE al meer kennen. Dan merken we ook al meer in ons leven dat de HERE is zoals Hij ons vertelt. Op hem kun je eeuwig aan!
AMEN